شهیدین در کشاکش دو جریان کلامی مدرسۀ حلّه

شهید اول و شهید ثانی در فرهنگ ما همواره به دانش فقه مشهور بوده اند و ابعاد فکری و کلامی آن دو چنان که باید مورد تحقیق قرار نگرفته است. شهیدین از منظر فقهی کاملاً همسو و هماهنگ نشان می دهند و شهید ثانی در قالب و قامت شارح و مفسر بزرگ اندیشه های فقهی شهید اول نمودار می شود. اما از منظر کلامی و اعتقادی میان آنان تفاوتی چشمگیر وجود دارد که جز با رجوع به میراث کلامی شیعه در گذشته های دورتر قابل شناسایی نیست. این مقاله با گذر به عمق تاریخ تفکر شیعه و بازنمود اختلافات کلامی مدرسه قم و بغداد و سپس در مدرسۀ حله، نشان داده است که این واگرایی به مبانی معرفت شناختی کلام اسلامی باز می گردد.